حافظۀ اصلی یا حافظه رم (RAM) یکی از قطعات مهمی است که باید حتماً برای کامپیوترتان تهیه کنید و بدون وجود آن امکان استفاده از سیستم کامپیوتری وجود نخواهد داشت،  ارتقای رم در عین کم‌هزینه بودن، می‌تواند تأثیر ملموسی روی عملکرد کلی کامپیوتر بگذارد و سرعت بالاتری را برایتان مهیا کند، اما انتخاب یک رم خوب تنها به مشخص‌کردن مقدار آن خلاصه نمی‌شود. فاکتورهای متعددی برای انتخاب یک رم خوب وجود دارند که توجه به آنها می‌تواند خرید بهتری را برایتان رقم بزند. شما باید قبل از خرید به مواردی از قبیل سرعت، زمان تأخیر و تعداد کانال هم دقت کنید و اینجا است که انتخاب رم کمی دشوار می‌شود.

در واقع حافظه رم، نگهداری از داده‌هایی است که کامپیوتر مشغول پردازش آن‌هاست. معمولاً پردازنده‌ها دارای سرعت پردازش بالایی هستند. درصورتی‌که حافظه‌های جانبی، سرعت ذخیره کمتری دارند و کند هستند؛ بنابراین رم در بین این دو ماژول (حافظه جانبی و پردازنده) قرار گرفته و تعامل ایجاد می‌کند. برخلاف حافظه‌های HDD یا SSD در کامپیوتر، به صورت مداوم بازنویسی و حذف می‌شود. زیرا هدف آن این است که به پردازنده اجازه دهد با سرعت بالا به داده‌های موردنیاز دست پیدا کند. این اطلاعات موقتی بوده و نیازی به ذخیره دائمی ندارند. سرعت رم بالا است اما کارکرد آن وابسته به تغذیه است. یعنی اگر جریان برق قطع شود، اطلاعات درون رم حذف یا به‌اصطلاح ریست (Reset) می‌شوند.

دو فرم ساختاری کلی برای حافظه رم وجود دارد که یکی از آنها DIMM است و دیگری SO-DIMM نامیده می‌شود. این دو با وجود شباهت‌های تکنولوژیک و کاربردی زیادی که دارند، نباید با هم اشتباه گرفته شوند. تفاوت اصلی در سایز این ماژول‌ها است. DIMM ابعاد بزرگ‌تر و کشیده‌تری دارد و در کامپیوترهای دسکتاپ استفاده می‌شود. اما SO-DIMM کوچک‌تر است و به همین دلیل در لپ‌تاپ‌ها و کامپیوترهای All in One به کار می‌رود.

حالا دیگر در دوره و زمانه‌ای زندگی می‌کنیم که استفاده از حافظه رم سه و چهار گیگابایتی در گوشی‌های موبایل به امری طبیعی تبدیل شده است. در چنین شرایطی اصلاً عجیب نیست که در کامپیوترها از رم ۸ و ۱۶ گیگابایتی و حتی بیشتر از آن استفاده شود. حالا که حافظه‌های رم به قیمت‌های مناسبی رسیده‌اند، دیگر جایز نیست که در خرید رم به فکر صرفه‌جویی در هزینه‌ها بود. برای یک کامپیوتر ساده که وظایفش به بازکردن چند فایل متنی و مرور وب محدود می‌شود هم حداقل رم ۸ گیگابایتی پیشنهاد می‌شود. برای آن‌هایی که می‌خواهند برای مقاصد مدل‌سازی سه‌بعدی، تدوین یا بازی‌کردن کامپیوتر تهیه کنند، انتخاب کمتر از ۱۶ گیگابایت منطقی نخواهد بود.

حافظه‌های موقت در انواع مختلفی ارائه می‌شوند که با عنوان شماره‌داری از استاندارد DDR (مخفف Double Data Rate) از یکدیگر قابل تشخیص هستند. استانداردهای DDR که با ترتیب شماره‌هایشان مشخص می‌شوند، تا DDR4 معرفی شده‌اند. هر نسل DDR در مقایسه با نسل قبلی سرعت بیشتری دارد، برق کمتری مصرف می‌کند و زمان تأخیر کمتری خواهد داشت.

باید توجه داشته باشید که مادربرد استفاده شده در هر سیستم کامپیوتری، به علت تفاوت در تعداد پین‌ها و شیارهای موجود، تنها یک نوع از این استاندارد و نسل رم را پشتیبانی می‌کنند. بااین‌حال مادربردهای امروزی (۲۰۱۴ به بعد) از جدیدترین استاندارد یعنی، DDR4 است.

همچنین رم‌ها در دو فرم ساختاری DIMM و SO-DIMM عرضه می‌شوند. این دو نوع رم در سایز متفاوت هستند. نوع اول کمی کشیده‌تر و بزرگ‌تر است و غالباً در کامپیوترهای دسکتاپ مورداستفاده قرار می‌گیرد. نوع دوم در کامپیوترهای All in One و لپ‌تاپ‌ها مورداستفاده قرار می‌گیرد.

هر نسل رم با سرعت گوناگون قابل خریداری است. مثلاً رم DDR4 دارای فرکانس ۲۱۳۳ مگاهرتز است، ولی در سرعت‌های ۲۴۰۰، ۳۰۰۰، ۳۲۰۰، ۳۶۰۰ مگاهرتز و بالاتر نیز در بازار موجود است. قاعدتاً هرچه سرعت رم بالاتر باشد بهتر است اما در نظر داشته باشید که مادربرد و پردازنده شما از آن سرعت پشتیبانی کند. چنانچه فرکانس رم شما از حداکثر فرکانس قابل پشتیبانی توسط مادربوردتان بیشتر باشد، حافظة رم با سرعتی کمتر از سرعت اصلی خودکار خواهد کرد.

برخی از رم‌ها از فناوری XMP (مخفف Extreme Memory Profiles) بهره می‌برند. این فناوری به شما اجازه می‌دهد تنظیمات رم‌های سیستم خود را تنها با انتخاب یک پروفایل تغییر دهید و از فرکانس‌های بالاتری نسبت به فرکانس استاندارد حافظه بهره ببرید. همچنین اگر قصد اورکلاک رم‌های سیستم خود را دارید، استفاده از پروفایل‌های XMP شیوه‌ای مناسب برای این کار است.

باتوجه‌به توضیحات بالا و با فرض یک سیستم گیمینگ میان‌رده و بالاتر، به معرفی مناسب‌ترین گزینه‌های گیمینگ در بازار ایران می‌پردازیم. شایان به ‌ذکر است که بهتر است شما مدنظر نظر قراردادن نیاز، بودجه و با گوشه چشمی به توضیحات ذکر شده در این مقاله، به انتخاب و خرید رم بپردازید. بهترین رم‌های کامپیوتر موجود در بازار ایران، تولید تیم گروپ (TeamGroup)، کورسیر (Corsair)، جیل (Geil) و جی‌اسکیل (G.SKILL) هستند.

اگر استفاده شما از سیستم‌های کامپیوتری صرفاً کارهای ساده روزمره می‌باشد و قصد فعالیت با نرم افزارهای ادیت تصویر و فیلم را ندارید سیستم کامپیوتری با ظرفیت رم ۴ جوابگوی فعالیت شما خواهد بود. در حال حاضر نیز اکثر لپ تاپ‌های موجود در بازار با پردازنده core I intel به صورت پیش‌فرض این میزان از حافظه رم را داراست.

مقدار رم ۶ الی ۸ برای افرادی مناسب است که قصد فعالیت در زمینه بازی، فعالیت‌های گرافیکی و تصویری دارند. سیستم کامپیوتری با استفاده از ۱۶ گیگابایت رم یک آپشن حرفه‌ای محسوب می‌شود و درصورتی‌که رم ۳۲ گیگابایت تهیه و راه‌اندازی شود به دیدگاه یک کار حرفه‌ای و آینده‌نگرانه رفتار شده است. البته باید این نکته را نیز به‌خاطر سپرد که باتوجه‌به نوع فعالیت خود و هزینه این قطعه کامپیوتری باید نسبت به تهیه میزان ظرفیت رم اقدام کرد. این نکته را همیشه به‌خاطر داشته باشید که در هنگام تهیه رم اهمیت ظرفیت بیشتر مهم‌تر و کاربردی‌تر از سرعت بیشتر می‌باشد.